Wady wymowy to dość powszechny problem u dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. Wady wymowy wymagają szybkiej interwencji – bagatelizowanie problemów z wymową może mieć bowiem negatywny wpływ na rozwój i samopoczucie naszego dziecka. Poznaj kiedy warto zdecydować się na ćwiczenia logopedyczne.
Najczęstsze przyczyny wad wymowy – jak poradzić sobie z wadami wymowy?
Przyczyn wad wymowy jest bardzo wiele. Do najczęstszych powodów problemów z wymową należą między innymi nieprawidłowości w budowie narządów artykulacyjnych. Krzywy zgryz, niewłaściwa budowa języka czy krzywa przegroda nosowa to tylko niektóre z możliwych przyczyn wad wymowy.
Kolejny, dość powszechny powód problemów z wymową to niewłaściwa praca narządów mowy. Narządy mowy mogą być odpowiednio zbudowane pod względem anatomicznym, a mimo to ich nieprawidłowe funkcjonowanie może wpłynąć na powstawanie wad wymowy. Niska sprawność języka lub warg ma ogromny wpływ na pogorszenie artykulacji i może przyczynić się do kształtowania niewłaściwych nawyków.
Niekiedy przyczyną zaburzeń mowy może być również nieprawidłowo działający narząd słuchu – wszelkie odchylenie od normy i różnego rodzaju choroby narządu słuchu mogą mieć ogromny wpływ na powstanie problemów z wymową.
Poszukując przyczyn wad wymowy u najmłodszych nie można zapominać o ogromnym wpływie otoczenia, w którym wychowuje się maluch. Różnego rodzaju nieprawidłowe wzorce, postawy rodziców czy czynnik taki jak dwujęzyczność mogą powodować problemy i stanowić istotną przeszkodę nie tylko w prawidłowym rozwoju mowy dziecka, ale także w jego rozwoju emocjonalnym. Do problemów z wymową może przyczynić się również używanie zbyt skomplikowanych lub zbyt infantylnych słów – do dziecka należy mówić w normalny sposób, zawsze używając spokojnego i naturalnego tonu.
Kolejną z przyczyn wad wymowy stanowią uszkodzenia układu nerwowego. Rozwój mowy u dzieci upośledzonych intelektualnie przebiega wolniej, dodatkowo bardzo często wymowie dzieci z niepełnosprawnością towarzyszą liczne zaburzenia i nieprawidłowości.
Ćwiczenia logopedyczne – kiedy udać się po pomoc do specjalisty?
Mając na uwadze prawidłowy rozwój dziecka należy pamiętać o regularnej obserwacji jego zachowania. Rodzicielska czujność pomoże w skutecznym i szybkim podjęciu niezbędnych kroków, które pozwolą wyeliminować niepożądane nawyki.
Dla rodziców dzieci do 12 miesiąca niepokojącym będzie na przykład to, że dziecko nie głuży i nie gaworzy, nie reaguje na dźwięki otoczenia, nie rozumie i nie jest w stanie wykonać prostych poleceń, nie wskazuje palcem i nie mówi prostych sylab takich jak: ta-ta, pa-pa, ma-ma, ba-ba.
Pierwszy wyraz mający prawdziwe znaczenie najczęściej pojawia się około 10, a najpóźniej 18 miesiąca życia. Kolejny etap to wypowiedzi dwuwyrazowe – 20-miesięczne dziecko powinno wymawiać około 170 wyrazów. 2 lata to z kolei moment, w którym w mowie dziecka pojawiają się pierwsze, proste zdania.
Okres 3-4 lat to czas, w którym dziecko powinno nauczyć się prawidłowego wymawiania samogłosek i większości spółgłosek. Nieco później, w wieku około 5 lat, dochodzi do utrwalenia głosek szeregu syczącego, czyli głosek: s, z, c, dz.
Wiek 5-6 lat to okres, który charakteryzuje się coraz częstszym użyciem zdań złożonych. W tym czasie dochodzi również do utrwalenia głosek takich jak: sz, ż, cz, dż, r
Osiągając wiek 7 lat dziecko nie powinno mieć już żadnych problemów artykulacyjnych, prawidłowo wymawiając nawet najbardziej skomplikowane głoski.
Kiedy udać się do logopedy?
Większość przypadków zaburzeń wymowy wymaga pomocy specjalisty. Do logopedy warto udać się zawsze wtedy gdy nasze dziecko:
– nie mówi lub mówi niewiele,
– mówi w sposób niezrozumiały dla innych, jąka się, nie mówi płynnie,
– ma tendencję do wsuwania języka między zęby podczas mówienia,
– zamienia lub zniekształca głoski,
– mówi przez nos,
– nagle, bez konkretnej przyczyny przestało mówić lub nie mówi w określonych miejscach i sytuacjach,
– ma trudności z jedzeniem oraz piciem z kubeczka, a także przez słomkę,
– oddycha buzią, nadmiernie się ślini,
– ma nieprawidłowy słuch lub nieprawidłową budowę narządów mowy,
– ssie kciuk, wargę lub policzek.
Wizyta u specjalisty w wielu przypadkach może okazać się niezbędna, równie ważne jest jednak także samo wsparcie najbliższych. Każdy rodzic powinien jak najczęściej mówić do swojego dziecka, pamiętając o unikaniu zdrobnień i dokładnym wypowiadaniu wszystkich słów. Dodatkowo dziecko nie powinno być pod żadnym pozorem wyręczane, nawet wtedy gdy dokończenie wypowiedzi sprawia mu kłopot – za trud włożony w poprawne wymówienie problematycznych głosek dziecko powinno zostać zawsze pochwalone. W prawidłowym rozwoju mowy i kształtowaniu odpowiednich nawyków może pomóc również codzienne czytanie, a także słuchanie dźwięków i ich wspólne naśladowanie. Zobacz więcej: https://nicesport.pl/jaki-sport-wybrac-dla-dziecka/
Ćwiczenia logopedyczne – sprawdzony sposób na poprawną wymowę
Świetnym pomysłem na to jak pomóc dziecku borykającemu się z problemami z wymową jest regularne wykonywanie ćwiczeń logopedycznych. Ćwiczenia logopedyczne cechują się dużą skutecznością i przyczyniają się do prawidłowego rozwoju mowy maluszka.
Zajęcia logopedyczne dla dzieci można podzielić na:
– ćwiczenia na aparat oddechowy,
-treningi na aparat fonacyjny,
– ćwiczenia na aparat artykulacyjny.
Zajęcia logopedyczne na aparat mowy pomagają dziecku w nauce prawidłowego oddychania, a także wydmuchiwania powietrza z różną siłą i szybkością.
Do polecanych ćwiczeń logopedycznych dla dzieci wzmacniających aparat oddechowy należy na przykład nadmuchiwanie balonika czy malowanie oddechem, polegające na nabieraniu niewielkiej ilości kolorowej wody do słomki i wydmuchiwanie jej na kartkę papieru. Przy użyciu słomki można również wykonać ćwiczenie polegające na przenoszeniu skrawków papieru przez zasysanie ich właśnie za pomocą słomki. Przenoszenie słomką można urozmaicić na wiele ciekawych sposobów – wycinając ciekawe kształty i przyozdabiając używany do zabawy papier.
Zadaniem ćwiczeń logopedycznych na aparat fonacyjny jest z kolei poprawa kontroli nad wydawaniem dźwięków. Ćwiczenia tego typu uczą prawidłowego tworzenia dźwięków, a także prawidłowej pracy głośni. Ułatwiają także różnicowanie głosek na nosowe i ustne.
Popularne ćwiczenia
Do popularnych ćwiczeń na aparat fonacyjny należą między innymi ćwiczenia polegające na naśladowaniu sygnału karetki pogotowia, czyli powtarzanie dźwięków eeee-oooo, eeee-oooo, gdzie e występuje jako ton wyższy, a o jako ton niższy. Pomocnym przy usprawnianiu aparatu fonacyjnego jest również długie wymawianie jednej z samogłosek – przy wykonywaniu tego ćwiczenia należy pamiętać o utrzymywaniu tej samej głośności, przy jednoczesnym wchodzeniu na coraz wyższe tony. Do usprawnienia funkcjonowanie aparatu fonacyjnego przyczynia się także powtarzanie sylab takich jak: baba, bobo, dada czy ubu.
Ćwiczenia na aparat artykulacyjny mają na celu zwiększenie sprawności mięśni odpowiadających za prawidłowe ustawianie warg, żuchwy i języka.
Ćwiczenia umożliwiające wzmocnienie mięśni aparatu mowy to na przykład liczenie zębów, czyli ćwiczenie w którym dziecko otwiera buzię, po kolei dotykając każdego z zębów.
Przy usprawnianiu funkcjonowanie aparatu artykulacyjnego przydadzą się także ćwiczenia logopedyczne dla dzieci polegające na wypychaniu policzków – dziecko powinno naprzemiennie wypychać językiem raz jeden, a raz drugi policzek.
Niezwykle skuteczną metodą na poprawę funkcjonowanie aparatu mowy mogą okazać się ćwiczenia logopedyczne dla dzieci polegające na robieniu min. Zabawa tego typu przyniesie nie tylko szybką poprawę wymowy, ale zapewni również mnóstwo frajdy. Zobacz również: https://nicesport.pl/jak-powinna-przebiegac-nauka-jazdy-na-rowerze/
Gry logopedyczne – czyli jak zachęcić dziecko do poprawnego mówienia
Niezwykle pomocnymi w całym procesie nauki poprawnej wymowy mogą okazać się gry logopedyczne. Gry logopedyczne to gotowe zestawy, które mogą być wykorzystywane zarówno w profesjonalnych gabinetach logopedycznych, jak i w domowych warunkach.
Gry logopedyczne zapewniają stymulację mowy w okresie jej rozwoju, kształcą poprawność fonetyczną i gramatyczną. Dodatkowo pozwalają na korygowanie błędów artykulacyjnych, usuwanie wad i zaburzeń mowy, a także rozwijają słownictwo oraz doskonalą poprawną dykcję. Ich ogromną zaletą jest to, że stanowią niezwykle atrakcyjna formę nauki poprzez zabawę.
Na rynku istnieje wiele rodzajów gier logopedycznych, dzięki czemu z łatwością można wybrać zestaw najlepiej dopasowany do indywidualnych potrzeb każdego dziecka. Równie pomocnym mogą okazać się gry logopedyczne dostępne w sieci. Wiele serwisów internetowych oferuje gotowe programy do nauki poprawnej wymowy, które w ciekawy sposób pokazują dziecku na czym polegają zasady nienagannej wymowy.
